Insulinooporność Dieta

Czym jest insulinooporność?

Insulinooporność – IO, to zaburzenie metaboliczne polegające na obniżonej odpowiedź komórek na hormon insulinę, w tkankach takich jak mięśnie szkieletowe, wątroba i tkanka tłuszczowa. Stan ten często towarzyszy innym zaburzeniom hormonalnym i metabolicznym jak zespół policystycznych jajników, choroby sercowo – naczyniowe, nieprawidłowości w profilu lipidowym (cholesterol) czy nadciśnienie i zespół metaboliczny.

Insulina jest hormonem wytwarzanym przez trzustkę, który pomaga glukozie we krwi wchodzić do komórek w mięśniach, tłuszczu i wątrobie, gdzie jest wykorzystywany do wytwarzania energii. Glukoza pochodzi z jedzenia, które jesz. Wątroba wytwarza również glukozę w potrzebie, na przykład podczas postu. Kiedy poziom glukozy we krwi, zwany również cukrem we krwi, wzrasta po jedzeniu, trzustka uwalnia insulinę do krwi. Następnie insulina obniża poziom glukozy we krwi, aby utrzymać ją w normalnym zakresie.

Insulinooporność IO występuje wtedy, gdy komórki mięśni, tłuszczu i wątroby nie reagują dobrze na insulinę i nie mogą łatwo pobrać glukozy z krwi. W rezultacie twoja trzustka wytwarza więcej insuliny, aby pomóc glukozie dostać się do komórek. Tak długo, jak trzustka może wytworzyć wystarczającą ilość insuliny, aby przezwyciężyć słabą odpowiedź komórek na insulinę, poziom glukozy we krwi pozostanie w zdrowym zakresie. W momencie wyczerpania możliwości trzustki do produkcji insuliny – dochodzi do wystąpienia stanu przedcukrzycowego i konsekwencji cukrzycy typu 2. Insulinooporność jest więc pewnego rodzaju znakiem ostrzegawczym, że gospodarka węglowodanowa organizmu idzie w złym kierunku.

Przyczyny insulinooporności

Ogólnie rzecz biorąc, do powstawania insulinooporności bardzo mocno przyczynił się zachodni styl życia – palenie papierosów, picie alkoholu, diety wysokokaloryczne znacznie przewyższające nasze zapotrzebowanie, stres, brak wystarczającej ilości snu oraz brak aktywności fizycznej. To wszystko prowadzi do występowania nadwagi i otyłości, gdzie tkanka tłuszczowa odkłada się w okolicy brzucha (otyłość brzuszna) oraz rozregulowania gospodarki hormonalnej. Ten ostatni czynnik ma szczególne znaczenie u kobiet, gdzie jedno zaburzenie endokrynologiczne pociąga za sobą inne np. insulinooporność często idzie w parze z takimi schorzeniami jak niedoczynność tarczycy, PCOS, hiperinsulinemia, hiperprolaktynemia i podwyższony poziom kortyzolu.
Badania pokazują, że o wiele częściej na insulinooporność zapadają kobiety, a w Europie zdiagnozowano to schorzenie u ponad 17% populacji.

Obraz przeciętnej Kowalskiej, u której rozwinie się IO to zwykle kobieta która za dużo pracuje (często łączy pracę zawodową z zajmowaniem się domem), narażona na stres i nie znają technik na radzenie sobie z nim, nie wysypiająca się – za późno chodzi spać lub przed snem naraża się na naświetlanie niebieskim światłem z ekranów telewizora, komputera czy smartfonu. Praca siedząca, brak czasu na dodatkową aktywność fizyczną oraz źle zbilansowana dieta sprzyjają wystąpieniu zaburzeń hormonalnych i metabolicznych.

Aktywnośc fizyczna w insulinooporności

Dlaczego siedzący tryb życia i praca siedząca sprzyjają IO? Najnowsze wyniki badań opublikowane w czasopiśmie Diabetes, Obesity and Metabolism potwierdzają negatywny wpływ długotrwałego siedzenia na poposiłkową glikemię i poziom insuliny. U osób z insulinoopornością, które przerywały siedzenie krótkotrwałą aktywnością fizyczną obserwowano niższe stężenie glukozy i insuliny. Co ciekawe im wyższa insulinooporność tym większe korzyści metaboliczne z regularnego przerywania siedzenia np. przy komputerze.
Dobrze jest więc co godzinę wstać z krzesła i przejść się a nawet w miarę możliwości wykonać kilka ćwiczeń fizycznych.

Dlaczego tak ważne jest aby jak najczęściej się ruszać? Aktywność fizyczna u osób z insulinoopornością powoduje:
– wzrost syntezy GLUT-4 czyli transportera glukozy do wnętrza komórek. W ten sposób zwiększa się tolerancja glukozy i redukuje insulinooporność
– poprawę wrażliwości komórek w mięśniach na insulinę
– utrzymywanie się powysiłkowej wrażliwości na insulinę nawet do 72 godzin po aktywności fizycznej
– łatwiejszy spadek masy ciała
– obniżenie nadciśnienia tętniczego często towarzyszącego IO.

Wystarczy już 30 minut dodatkowej aktywności dziennie. Rekomenduje się zrobienie 10 tyś kroków aby poprawić wrażliwośc komórek na insulinę oraz zmniejszyć masę ciała.

Objawy insulinooporności

Do najczęściej zgłaszanych objawów insulinooporności zalicza się:
– silne uczucie senności po posiłku tzw. zjazd, wrażenie, że można zasnąć na stojąco
– wzmożony apetyt na produkty węglowodanowe (pieczywo, makarony, słodycze)
– wzrost masy ciała i tzw. tycie z powietrza
– problemy z redukcją nadmiernej masy ciała
– problemy z pamięcią i koncentracją tzw. mgła mózgowa
– współistnienie innych zaburzeń hormonalnych
– rogowacenie ciemne skóry – ciemne zabarwienie w okolicy karku, na łokciach i kolanach
Jeśli obserwujemy u siebie powyższe objawy warto wykonać diagnostykę pod kątem wykrycia insulinooporności.

Diagnostyka insulinooporności

Do wykrycia insulinooporności potrzebne jest wykonanie badania labolatoryjnego poziomu glukozy i insuliny we krwi. W pierwszej kolejności wykonujemy badanie stężenia glukozy i insuliny na czczo. Na tej podstawie obliczamy współczynnik Homa IR, którego wynik powyżej 2 jest przesłanką do stwierdzenia insulinooporności. Kolejne do wykonania badanie to tzw. test obciążenia glukozą, OGTT zwany tez krzywą glukozową i krzywą insulinową. Test OGTT polega na oznaczeniu poziomu glukozy i insuliny we krwi na czczo a następnie wypiciu roztworu przygotowanego z 75 gram czystej glukozy. Po wypiciu glukozy oznacza się jej poziom oraz insuliny we krwi w 1 i 2 godzinie badania. Na podstawie uzyskanych wyników (poziom glukozy i insuliny na czczo, po godzinie i po 2 godzinach od wypicia roztworu glukozy) można potwierdzić lub wykluczyć insulinooporność. Pozwoli to również zaobserwować czy występują inne zaburzenia jak np. hiperinsulinemia.

Insulinooporność dieta

Insulinooporność można doprowadzić do stanu remisji, jednak nie da się jej całkowicie wyleczyć. Powrót do nieprawidłowej diety czy stylu życia powoduje powrót wszystkich dolegliwości i zwiększa ryzyko wystąpienia innych schorzeń.
Aby zimniejszyć IO należy zastosować dietę opartą o niski indeks glikemiczny. Kluczowe jest uregulowanie masy ciała i włączyenie dodatkowej aktywności fizycznej, która zwiększa wrażliwość komórek na insulinę. Należy zadbać o dobry sen i codzienny relaks, aby niwelować negatywne skutki stresu, włączyć ewentualną farmakoterapię zaleconą przez lekarza endokrynologa.
Niski indeks glikemiczny określa tempo w jakim spożycie danej żywności spowoduje u nas wzrost poziomu glukozy we krwi. Produkty o niskim indeksie glikemicznym nie powodują gwałtownych i wysokich skoków insuliny. Wybierać należy zbożowe produkty pełnoziarniste, produkty naturalne i nieprzetworzone zamiast tych z dodatkiem cukru i sztucznych substancji słodzących. Dobrze jest zrezygnować ze słodyczy i słodkich napojów itp.

Jeśli chcesz pokonać insulinooporność, poprawić zdrowie, schudnąć i czuć się lepiej mamy dla Ciebie gotowe rozwiązania: